Λειτουργεί πραγματικά η τεχνολογία δέσμευσης άνθρακα;
Είναι όντως αποτελεσματική η τεχνολογία δέσμευσης άνθρακα στο να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα;
Με λίγα λόγια, ναι, δηλώνουν ερευνητές του Κέντρου Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Επισημαίνουν πως βιομηχανικές εγκαταστάσεις που καθαρίζουν το διοξείδιο του άνθρακα από τα απαέριά τους, έχουν μειώσει τις εκπομπές του αερίου κατά 55- 90%. Η τεχνολογία αυτή μειώνει επίσης άλλους ρύπους όπως οξείδια του θείου, οξείδιο του αζώτου και άλλα σωματίδια. Και το κόστος είναι μόλις 33 ευρώ ανά τόνο διοξειδίου του άνθρακα.
Το πρώτο σχέδιο για μονάδα δέσμευσης άνθρακα προτάθηκε το 1938 και το πρώτο μεγάλης κλίμακας έργο για την έγχυση διοξειδίου του άνθρακα στο έδαφος, ξεκίνησε σε πετρελαιοπηγή του Τέξας, Η.Π.Α. το 1972. Περίπου 24 χρόνια αργότερα, η Νορβηγία ξεκίνησε το πρώτο ολοκληρωμένο έργο δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα στον κόσμο, γνωστό ως Sleipner, στη Βόρεια Θάλασσα. Σήμερα, υπάρχουν 43 εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα σε όλο τον κόσμο αλλά δεν είναι όλες σε λειτουργία.
Σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, παγκοσμίως πάνω από 30 εκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα, δεσμεύονται από μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης άνθρακα κάθε χρόνο (πάνω από το 70% στη Βόρεια Αμερική). Ωστόσο, οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις δεσμεύουν λιγότερο από το 1% του διοξειδίου του άνθρακα που απαιτείται για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού για το 2040, αναφέρει έκθεση του 2018 που συντάχθηκε από το Παγκόσμιο Ινστιτούτο CCS (Global Carbon Capture and Storage Institute).
Ωστόσο, με την πάροδο των ετών, η τεχνολογία έχει εξελιχθεί σε τέτοιο επίπεδο όπου έχουν λυθεί τεχνικά εμπόδια και η μόνιμη αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα σε μεγάλη κλίμακα είναι πλέον αποτελεσματική. Εάν χρησιμοποιηθεί ευρέως, οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά στην επίτευξη των (φιλόδοξων) κλιματικών στόχων που τέθηκαν στη Συμφωνία του Παρισιού.
Με βάση τα δεδομένα που συλλέγονται τις τελευταίες δεκαετίες, υπάρχει συμφωνία μεταξύ εμπειρογνωμόνων, μηχανικών και γεωλόγων ότι είναι ασφαλές να εγχέεται και να αποθηκεύεται μόνιμα διοξείδιο του άνθρακα στο έδαφος. Στην παρούσα φάση, κατασκευάζονται άλλες πέντε εγκαταστάσεις δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα και άλλες είκοσι βρίσκονται σε «διάφορα στάδια ανάπτυξης» παγκοσμίως.
Στις εγκαταστάσεις αυτές, ακολουθείται κυρίως η διαδικασία ενισχυμένης ανάκτησης πετρελαίου, όπου το διοξείδιο του άνθρακα εγχέεται απευθείας σε αποθέματα πετρελαίου για να διευκολύνει την εξαγωγή του. Στη συνέχεια, το διοξείδιο του άνθρακα αποθηκεύεται στα στρώματα του βράχου όπου προηγουμένως βρισκόταν το πετρέλαιο. Περίπου το 98% του “ενέσιμου” διοξειδίου του άνθρακα παραμένει μόνιμα παγιδευμένο στην υπο-επιφάνεια. Στον ιδιωτικό τομέα, αρκετές εταιρείες μετατρέπουν το διοξείδιο του άνθρακα σε κέρδη.
H τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα είναι τόσο εξελιγμένη γιατί το διοξείδιο του άνθρακα είναι φυσικά αποθηκευμένο σε φυσικούς σχηματισμούς πετρωμάτων για πάνω από χίλια χρόνια. Όλες οι ήπειροι έχουν πεδία φυσικού διοξειδίου του άνθρακα, κάτι που έχει βοηθήσει τους επιστήμονες να προσδιορίσουν τί είδους δεξαμενές και πέτρες απαιτούνται για την μόνιμη αποθήκευση και τη σφράγιση του διοξειδίου του άνθρακα.
Στην έκθεση του Παγκόσμιου Ινστιτούτου CCS υποστηρίζεται ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την υλοποίηση του πλήρους δυναμικού της τεχνολογίας δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα είναι πως η αγορά δεν παρέχει σημαντικά κίνητρα στις εταιρείες για έχουν πλήρη απόδοση των επενδύσεων τους. Επομένως είναι αναγκαίο να υπάρξουν πολιτικές που στηρίζουν πλήρως τις επενδύσεις στη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα.
Οι Η.Π.Α. είναι ο παγκόσμιος ηγέτης σε αυτόν τον χώρο, φιλοξενώντας τον υψηλότερο αριθμό εγκαταστάσεων δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα μεγάλης κλίμακας στον κόσμο, αφού από τις 18 λειτουργικές εγκαταστάσεις παγκοσμίως, οι 10 βρίσκονται στην Αμερική. Το Τέξας μπορεί να υπερηφανεύεται για τη μεγαλύτερη εγκατάσταση, η οποία είναι γνωστή ως μονάδα Century Natural Gas. Μέσω της τεχνολογίας δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα, οι ΗΠΑ έχουν τη δυνατότητα να δεσμεύσουν πάνω από 27 εκατομμύρια τόνους το χρόνο — ποσότητα σχεδόν ίση με τις εκπομπές 5,4 εκατομμυρίων αυτοκινήτων! Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο εάν οι πολιτικές και τα κίνητρα συγχρονιστούν με την τεχνολογία.