Οι μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων γυαλιού αποτελούν επείγον περιβαλλοντικό πρόβλημα σε όλο τον κόσμο. Καταλαμβάνουν τεράστια τμήματα των χώρων υγειονομικής ταφής, λόγω της μη βιοαποικοδομήσιμης φύσης του γυαλιού, προκαλώντας σοβαρή περιβαλλοντική ρύπανση (του αέρα, των υδάτων και του εδάφους). Επίσης, η έλλειψη χώρου για τη δημιουργία νέων τόπων υγειονομικής ταφής είναι πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, κυρίως, οι πυκνοκατοικημένες πόλεις σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες στον κόσμο. Η καλύτερη λύση για την αντιμετώπιση αυτών των δυσμενών περιβαλλοντικών επιπτώσεων είναι η επαναχρησιμοποίηση του γυαλιού. Η ανακύκλωση γυαλιού συμβάλει στη διατήρηση των φυσικών πόρων της γης, ελαχιστοποιεί τους χώρους υγειονομικής ταφής και εξοικονομεί ενέργεια και χρήματα.

Ανακύκλωση γυαλιού είναι η επεξεργασία των απορριμμάτων γυαλιού σε νέα χρηστικά προϊόντα. Το γυαλί που συνθλίβεται και είναι έτοιμο να ξαναλιώσει ονομάζεται υαλόθραυσμα. Υπάρχουν δύο τύποι υαλοθραυσμάτων: το εσωτερικό και το εξωτερικό. Το εσωτερικό υαλόθραυσμα αποτελείται από ελαττωματικά προϊόντα που ανιχνεύονται και απορρίπτονται από τον ποιοτικό έλεγχο κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής διαδικασίας κατασκευής γυαλιού. Ενώ το εξωτερικό υαλόθραυσμα, είναι γυαλί από τα απόβλητα που έχει συλλεχθεί ή επανεπεξεργαστεί με σκοπό να ανακυκλωθεί.

Για να ανακυκλωθούν τα γυάλινα απόβλητα πρέπει πρώτα να καθαρίζονται από επιμολύνσεις. Ανάλογα με τη χρήση για την οποία προορίζεται αλλά και τις τοπικές δυνατότητες επεξεργασίας, μπορεί να χρειαστεί να γίνει διαχωρισμός σε διαφορετικά χρώματα. Τα πιο συνηθισμένα χρώματα που χρησιμοποιούνται για δοχεία τροφίμων είναι το άχρωμο (φλιντ), το πράσινο και το καφέ γυαλί. Το γυαλί είναι ιδανικό υλικό για ανακύκλωση, αφού δεν υποβαθμίζεται από καθημερινή χρήση.

Κάποια σημεία συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών έχουν ξεχωριστούς κάδους για το κάθε χρώμα γυαλιού (διαλογή στην πηγή). Όταν το γυαλί προς ανακύκλωση προορίζεται για παραγωγή νέου γυαλιού τότε είναι απαραίτητος ο διαχωρισμός ανά χρώμα, γιατί είναι ένα υλικό που διατηρεί το χρώμα του κατά τη διαδικασία ανακύκλωσης. Ο διαχωρισμός γίνεται είτε στο σημείο συγκέντρωσης (διαλογή στην πηγή), είτε αργότερα στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.) με το χέρι ή με ειδικό οπτικό εξοπλισμό διαλογής.

Κάποια είδη γυαλιού, όπως αυτά που είναι ανθεκτικά στη θερμότητα (πχ σκεύη pyrex και βοριοπυριτικά γυαλιά) ΔΕΝ ανακυκλώνονται μαζί με τα υπόλοιπα γυαλιά ανακύκλωσης γιατί έχουν διαφορετικές ιδιότητες. Ακόμη και μικρή ποσότητα θερμοανθεκτικού γυαλιού, μπορεί να μεταβάλει το ιξώδες του υγρού στον κλίβανο κατά την εκ νέου τήξη, κάτι που θα οδηγήσει σε ελαττωματικό προϊόν. Όπως ισχύει για όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά λοιπόν, για να γίνει ορθή αξιοποίηση, είναι απαραίτητο πριν την επεξεργασία τους να διαχωρίζονται όσο το δυνατόν περισσότερο από επιμολύνσεις. Συνήθεις επιμολύνσεις στην επεξεργασία γυαλιού είναι:

  • Οργανικά υλικά: Χαρτί, πλαστικό, καπάκια, δακτύλιοι, μεμβράνη PVB (Polyvinyl butyral, πολυβινυλοβουτυράλη) για επίπεδο γυαλί (πχ γυαλιά ασφαλείας)
  • Ανόργανα υλικά: Πέτρες, κεραμικά, πορσελάνες
  • Μεταλλικά υλικά: Σιδηρούχα και μη σιδηρούχα μέταλλα
  • Γυαλιά ανθεκτικά στη θερμότητα (πχ σκεύη pyrex) και γυαλί μολύβδου (μολυβδύαλος, πχ υαλοπίνακες ακτινοπροστασίας)

Ανακύκλωση για παραγωγή γυάλινων δοχείων

Υπό τις παραπάνω προϋποθέσεις, τα γυάλινα σκεύη μπορούν να επανανακυκλώνονται συνέχεια. Η χρήση ανακυκλωμένου γυαλιού στην παραγωγική διαδικασία, έναντι παραγωγής νέου γυαλιού, εξοικονομεί πρώτες ύλες και μειώνει την κατανάλωση ενέργειας. Αφού η απαιτούμενη χημική ενέργεια για την τήξη των πρώτων υλών έχει ήδη δαπανηθεί, η χρήση υαλοθραυσμάτων μπορεί να μειώσει σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας σε σύγκριση με την κατασκευή νέου γυαλιού, για ορισμένα είδη γυαλιού. Το κοινό γυαλί (πχ για ποτήρια) από “παρθένες” πρώτες ύλες θεωρητικά απαιτεί περίπου 2.671 GJ/τόνο, ενώ για να λιώσει μείγμα 100% υαλοθραυσμάτων απαιτούνται 1.886 GJ/τόνο. Κατά γενικό κανόνα, ανά 10% χρήσης υαλοθραυσμάτων στο μείγμα, εξοικονομείται 2-3% ενέργειας στη διαδικασία τήξης, επομένως μπορεί να επιτευχθεί μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας της τάξεως 30%. Επιπλέον, για κάθε 1000 κιλά υαλοθραυσμάτων που ανακυκλώνονται σε νέα προϊόντα, αποφεύγεται η απελευθέρωση 315 κιλών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Ανακύκλωση για παραγωγή λοιπών προϊόντων

Το γυαλί που δεν πληρεί τις προδιαγραφές για ανακύκλωση, συνθλίβεται και χρησιμοποιείται με άλλους τρόπους. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται ο όγκος των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής. Μία δημοφιλής χρήση του υαλοθραύσματος είναι ως αδρανές υλικό στο σκυρόδεμα, κάτι που μελετάται σε μεγάλη κλίμακα. Ωστόσο, είναι υπό εξέταση η επίδραση της ενδεχόμενης διάβρωσης (γήρανσης) του υαλοθραύσματος στις μηχανικές ιδιότητες και στην ανθεκτικότητα των τελικών προϊόντων τσιμέντου. Λόγω όμως των θερμικών ιδιοτήτων των γυάλινων αδρανών υλικών, παρέχει καλύτερη θερμομόνωση και θεωρείται πως βελτιώνει την αισθητική του σκυροδέματος.

Το πολύχρωμο υαλόθραυσμα χρησιμοποιείται επίσης ως υποκατάστατο χαλικιού σε δημόσιους χώρους και κατασκευαστικά έργα, σε διάφορους δήμους στις Η.Π.Α., εξοικονομώντας με αυτό τον τρόπο χιλιάδες δολάρια (ανάλογα με το μέγεθος του έργου). Μάλιστα, σε διάφορες περιπτώσεις έχουν οριστεί προδιαγραφές για τη χρήση, το μέγεθος και το ποσοστό ποσότητας, όπου χρησιμοποιείται υαλόθραυσμα από απόβλητα γυαλιού. Μερικές κοινές εφαρμογές είναι: καλυπτικό υλικό στους χώρους υγειονομικής ταφής και εδαφοκάλυψη σωλήνων. Χρησιμοποιείται επίσης ως συμπληρωματικό υλικό σε προϊόντα μόνωσης από υαλοβάμβακα, στο συνθετικό χλοοτάπητα, στην παραγωγή κεραμικών ειδών υγιεινής, ως ρυθμιστικό τήξης στην παραγωγή τούβλων και πολλά άλλα.

Στην Ελλάδα, η συλλογή γυάλινων συσκευασιών για ανακύκλωση γίνεται με διάφορους τρόπους. Ανάλογα το Δήμο, σε διάφορες γειτονιές υπάρχουν μπλε κώδωνες ανακύκλωσης γυαλιού, μπλε κάδοι ανακυκλώσιμων υλικών, και σπιτάκια ανταποδοτικής ανακύκλωσης. Ανακυκλώνουμε ΜΟΝΟ τις γυάλινες συσκευασίες που καταναλώνονται στην επιχείρησή ή στο σπίτι. Για γυάλινες συσκευασίες αναψυκτικών και αλκοολούχων ποτών υπάρχει δυνατότητα επιστροφής τους στα σημεία αγοράς (πχ σούπερ μάρκετ, περίπτερα).

Εικόνα 01 από την ιστοσελίδα της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης
  • Στα παραπάνω σημεία ανακυκλώνουμε μόνο γυάλινα μπουκάλια από αλκοολούχα ποτά, κρασί, αναψυκτικά, νερό, λάδι κ.ά.
  • Ανακυκλώνουμε επίσης βαζάκια τροφίμων από μαρμελάδες, μέλι, ντοματοπολτούς κ.ά.
  • Διαχωρίζουμε τα γυάλινα υλικά συσκευασίας από τα υπόλοιπα απορρίμματα.
  • Αδειάζουμε εντελώς τις γυάλινες συσκευασίες από τα υπολείμματα.
  • Ρίχνουμε όλα τα μπουκάλια, ακόμα και αυτά που είναι σπασμένα, στους ειδικούς μπλε κάδους (κώδωνες ανακύκλωσης γυαλιού ή κάδους ανακυκλώσιμων υλικών)
  • Δεν πετάμε ποτέ στους μπλε κάδους υλικά που δεν είναι γυάλινες συσκευασίες (ποτήρια, πιάτα, βάζα, τζάμια, καθρέπτες, φανάρια, τασάκια, κούπες, οικοδομικά υλικά κ.α) ούτε κοινά σκουπίδια.

Για μεγάλους όγκους γυαλιού, οικοδομικά υλικά, τζαμαρίες κλπ, επικοινωνούμε απευθείας με το Δήμο μας για περισσότερες πληροφορίες.

Πηγές:

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Glass_recycling
  2. https://www.herrcoglass.gr/%cf%84%ce%b9-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%cf%85%ce%ba%ce%bb%cf%8e%ce%bd%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%bc%cf%80%ce%bb%ce%b5-%ce%ba%cf%8e%ce%b4%cf%89%ce%bd%ce%b1/
  3. Αικατερίνη Σιδηροπούλου “ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΑΛΟΘΡΑΥΣΜΑ”, μεταπτυχιακή εργασία, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα 2015

07 Ιουνίου 2021

Leave a Reply

Your email address will not be published.