Με την εξάπλωση του ιού covid-19, οι ιατρικές μάσκες μίας χρήσης έγιναν καθημερινή ανάγκη. Υπολογίζεται πως το 2021 χρησιμοποιούνται 30 δισεκατομμύρια μάσκες ανά μήνα, παγκοσμίως.

Οι μάσκες δείχνουν υφασμάτινες αλλά είναι κατασκευασμένες από πλαστικό και μπορεί να χρειαστούν και 500 χρόνια μέχρι να αποσυντεθούν. Το κύριο μέρος της μάσκας αποτελείται από τρεις μη-υφασμένες στρώσεις ινών πολυπροπυλενίου. Το πολυπροπυλένιο (polypropylene ή PP) είναι ένα από τα διαδεδομένα πλαστικά υλικά (με κωδικό ανακύκλωσης 5), από το οποίο κατασκευάζονται πολλά καθημερινά αντικείμενα όπως για παράδειγμα τάπερ και συσκευασίες τροφίμων. Επιπλέον, η μάσκα έχει ένα μεταλλικό έλασμα, μη-πλαστικές ραφές, ενώ τα λάστιχα είναι από νάιλον και λάτεξ.

Εικόνα 01: Το σύμβολο ανακύκλωσης του πολυπροπυλενίου, PP

Με αυτά τα δεδομένα λοιπόν, η ομάδα Precious Plastic δημοσίευσε βίντεο με οδηγίες για αυτοσχέδια ανακύκλωση μασκών. Η μέθοδος που παρουσιάζεται απαιτεί εξοπλισμό που τεμαχίζει το υλικό, το λιώνει, πρέσα για την παραγωγή πλαστικού φύλλου, καθώς και εργαλεία και καλούπια ανάλογα το τελικό προϊόν. Η ομάδα δοκίμασε τους παρακάτω δύο τρόπους:

Χωρίς να προηγηθεί διαχωρισμός των διαφορετικών υλικών της μάσκας. Τεμαχίζεται στην ειδική μηχανή ολόκληρη η μάσκα: το μέρος πολυπροπυλενίου, το μεταλλικό έλασμα, το λάστιχο και οι ραφές. Ακολούθως τα τεμαχισμένα υλικά θερμαίνονται και λιώνουν ώστε να προωθηθεί το λιωμένο υλικό σε πρέσα. Το πεπιεσμένο προϊόν έχει μορφή πλαστικού φύλλου και μπορεί να επεξεργαστεί με παρόμοιο τρόπο όπως και το ξύλο: να κοπεί, να τρυπηθεί, να ξυστεί κλπ με κατάλληλα εργαλεία ώστε να πάρει την τελική επιθυμητή μορφή. Η ομάδα έφτιαξε ένα φωτιστικό. Επειδή δεν έγινε διαχωρισμός των υλικών, το τελικό προϊόν έχει ανομοιόμορφη εμφάνιση, κάτι που όμως του προσδίδει αισθητικό ενδιαφέρον. Στη φωτογραφία 04 φαίνονται τα τεμαχισμένα κομμάτια από το μεταλλικό έλασμα.

Εικόνες 02,03,04: Από το βίντεο της ομάδας Precious Plastic

Ο δεύτερος τρόπος γίνεται με διαχωρισμό των υλικών, ώστε η πρώτη ύλη να είναι ένα μόνο υλικό. Διαχωρίζονται οι ραφές, το μεταλλικό έλασμα και τα λάστιχα, ώστε να μείνει για επεξεργασία μόνο το κύριο μέρος της μάσκας, δηλαδή το πολυπροπυλένιο. Όπως ισχύει για όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά, όσο πιο “καθαρή” είναι η πρώτη ύλη από προσμίξεις, τόσο καλύτερης ποιότητας βγαίνει το ανακυκλωμένο υλικό. Στην περίπτωση του πολυπροπυλενίου, μετά τον διαχωρισμό αυτό, το “καθαρό” ανακυκλωμένο πλαστικό μπορεί να επανανακυκλωθεί πολλές φορές χωρίς να χάσει τις ιδιότητες του αρχικού υλικού (κάτι που δεν ισχύει για το χαρτί, διαβάστε περισσότερα εδώ). Μετά το διαχωρισμό των υλικών της μάσκας, το πολυπροπυλένιο τεμαχίζεται, θερμαίνεται για να λιώσει και ύστερα μπορεί να μπει σε διάφορα καλούπια για την κατασκευή διάφορων αντικειμένων. Η ομάδα δείχνει στο βίντεο μπρελόκ, γλάστρες και σανίδες κολύμβησης.

Εικόνες 05, 06: Από το βίντεο της ομάδας Precious Plastic

Η ομάδα Precious Plastic, είναι μια κοινότητα που ερευνά και αναπτύσσει λύσεις στο πρόβλημα του πλαστικού. Μοιράζεται ελεύθερα και δωρεάν στο διαδίκτυο οδηγίες, σχέδια και βίντεο. Παρέχει πληροφορίες για κατασκευή εξοπλισμού και μεθοδολογία για αυτοσχέδια ανακύκλωση πλαστικών. Facebook της ομάδας

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι ιατρικές μάσκες μιας χρήσης ΔΕΝ ανακυκλώνονται στους δημοτικούς κάδους, επομένως ΔΕΝ απορρίπτονται στους μπλε κάδους ανακύκλωσης αλλά στους κάδους απορριμμάτων. Διαβάστε περισσότερα εδώ.

20 Μαϊου 2021